Nolwenn Leroy – amhránaí Briotánach

[Onuvanja]

B’fhéidir gur chuala sibh trácht ar an gcailín sin cheana? Tá cáil mhór bainte amach aici ar fud na Fraince le blianta beaga anuas. Go deimhin, bhí a halbam deireannach dar teideal “Bretonne” ar an dara ceann is mó a díoladh sa bhFrainc anuraidh. Is díol spéise é sin, ós rud é go bhfuil neart amhráin Briotáinise ann, agus fiú, ceann as Gaeilge.
http://www.youtube.com/watch?v=5KrAXgpet0s
Ab é go bhfuil borradh nua eicínt taghta faoi cheol Ceilteach sa bhFrainc nó gur lena háilleacht don chuid is mó a mheall Nolwenn a lucht éisteachta (mar tá sí go hálainn, cinnte)? Tá sé léite agam freisin nach bhfuil Briotáinis aici i ndáiríre, rud as a bhfuil cáineadh tuillte aici i measc lucht na Briotáinise… Tá mé fiosrach mar sin an mbeadh tuilleadh eolais agaibhse faoi chás Nolwenn? Agus an féidir a shamhlú go n-éireodh leis an gcleas céanna in Éirinn, sé sin le rá, go n-éireodh le ceoltóir eicínt úsáid a bhaint as an nGaeilge le cur lena chlú?

*A Lughaidh, a chara, tá súil agam nach gcuirfinn fearg ort le mo cheist. 🙂

[Lughaidh]

Is amhlaidh nach labhrann Nolwenn Leroy Briotàinis (nò b’fhèidir go bhfuil cupla focal foghlamtha aici anois). Le fìrinne, bhì cliù orthaì mar amhrànaì cheana fèin sular thoisigh sì a cheol i mBriotàinis, dar liom gur ghnàch lèithe bheith ag ceol i bhFraincis agus i mBèarla roimhe sin. Bhì cliù orthaì a bhuìochas ar chlàr teilifìse (chan cuimhneach liom cèn clàr, chan amharcaim air sin).
Agus ò tharla gurb as a’ Bhriotàin daoithe agus go bhfuil an ceol “Ceilteach” ins an fhaisean, caithfidh gur smaoitigh sì go dtiocfadh lèithe airgead a shaothrù dà ndèanfadh sì albam le hamhràin as a’ Bhriotàin. Muna mbeadh ‘n ceol “Ceilteach” ins an fhaisean, tà mè chòir a bheith cinnte nach ndèanfadh sì a leithèid d’albam. Dàla an scèil tà cupla amhrànaì traidisiùnta nach gceolann ach i mBriotàinis le 20 nò 30 nò 50 bliain agus nach bhfuil gomh cliùiteach nà gomh saibhir le N. Leroy 🙂 Ach nì a’ cuartù airgid amhàin atà siad sin 🙂 (seo cupla ainm: Annie Ebrel, Yann-Fañch Kemener, Nolùen Le Buhé, les frères Morvan, Marcel Guilloux…)
Dàla an scèil, cheol Nolwenn amhràin a rabh cliù orthu cheana fèin, nò cheol cuid mhaith amhrànaithe eile iad roimhe sin.
Na daoinì a cheannas albam ùr Nolwenn, nì ar ghrà ‘n cheoil Bhriotànaigh a cheannas siad è, ach siocair gur maith leofa Nolwenn. Na daoinì ar maith leofa ‘n ceol Briotànach, nì dòigh liom go gceannòchaidh siad a halbam. Is cineàl do cheol Bhriotànach fà choinne “tourists” atà ann 🙂

Mà tà sibh ag iarraidh fìorcheol Briotànach a chluinstean, seo daoibh:
http://www.youtube.com/watch?v=mLoIfqmgRes
http://www.youtube.com/watch?v=bMbQHUpl32I (cumhaidh, pìb uilleann leis fosta)
http://www.youtube.com/watch?v=Jc-RIFG2UDs (sin cuid do na glèasannaì ceoil s’againne)
srl

[Onuvanja]

Go raibh maith agat, a Lughaidh! Bhain mé taithneamh agus tairbhe as do mhíniúchán. Déanta na fírinne, bhí mé ag ceapadh go mbeifeá ní ba cruacha ar Nolwenn agus a leithéid a chasann amhráin Briotáinise gan an teanga a bheith acu… ach is dóigh nach féidir cosc a chur ar dhuine ceol áirithe a chasadh mar gheall ar nach bhfuil an teanga sin aige. 😉

[Lughaidh]

Sílim go mbíonn sé deas nuair a bíos daoiní cáiliúla a’ ceol ins na teangthacha mionlaigh. Fiú amháin muna bhfuaimneann siad go maith, ach ghníonn sé “fuagraíocht” don teangaidh agus is féidir go n-éisteochaidh daoiní áiríd leofa ar tús, agus go dtuitfidh siad i ngrá leis a’ teangaidh agus go bhfoghlaimeochaidh siad í srl. Tá cuid mhaith daoiní ins a’ Bhriotáin, atá ag iarraidh ‘n teangaidh a dh’fhoghlaim siocair go rabh dúil acu in amhráin ceolta ag amhránaí ineacht nach labhrann a’ teangaidh. Agus ina dhiaidh sin, nuair a labhrann na daoiní sin a’ teangaidh, tchí siad nach bhfuaimneann an t-amhránaí go maith, ach is cuma. Is é an rud is tábhachtaí go labhrann cuid mhór daoiní an teangaidh dhúchasach, is cuma cad chuighe ar chuir siad suim inti ar tús 🙂

[Onuvanja]

Sin é go díreach! 🙂 Scaití, ní bheadh a fhios agat céard a mhúsclódh spéis duine sa teanga… Is cosúil gur mar gheall ar na “fuaimeanna aisteacha” a chuir mé féin spéis sa nGaeilge ar dtús. Bhuel, thug mé faoi deara faoi dheireadh go raibh fadhb ar an téip a raibh mé ag éisteacht leis – ar gcúl a bhí sé ag seinnt. 🙂

[Criostóir]

Agus anois ? An féidir leat Gaeilge a labhairt ar gcúl ?

[Onuvanja]

Ní féidir, tá sé sách deacair mar atá. 🙂

[Author]

Posts