[Lughaidh]

“Bhuaithi” is meant to be pronounced wee-eh-hee in Gaoth Dobhair.

[Lughaidh]

Dar liomsa, is annamh nach bhfuil sé sách soiléir ón gcomhthéacs céard atá i gceist le ‘lámh’ (‘arm’ nó ‘hand’). Agus is amhlaidh an focal ‘cos’, chomh maith (‘foot’ agus ‘leg’).

is annamh? Má deireann tú “ghortaigh mé mo lámh” nó “tá mo lámh nimhneach” nó “bhris mé mo lámh”… ní fios goidé atá i gceist.

[Lughaidh]

Is é “sciathán” an focal Conallach le “arm” a ráidht. Ciallann sé “wing” i gcanamhaintí eile, ach i dTír Chonaill úsáidtear “eiteóg” le “wing” a ráidht…

[Lughaidh]

Braitheann sé ar an chanúint…

Ins an chaighdeán:
– sa + séimhiú ach ní ar d, t (sa duine, sa talamh). Cuireann “sa” t- roimh sl, sn, sr, s+guta, má tá an focal baininscneach, agus ní athraíonn rud ar bith nuair a bhíonn sé firinscneach (sa tsráid vs sa samhradh).

I gCúige Uladh:
– sa + séimhiú ach ní ar d, t (sa duine, sa talamh). Cuireann “sa” t- roimh sl, sn, sr, s+guta i gcónaí (sa tsráid, sa tsamhradh).

I gConamara:
– sa + urú, ach ní ar D, T. Roimh S, bíonn sé mar sa chaighdeán : sa tsráid, sa samhradh.

I gCiarraí:
– sa + séimhiú (ach+urú i gcupla cor cainte), ach ní athraíonn D ná T, cuireann sé urú ar F, agus cuireann sé t- roimh s (msh. sa chrann, sa tigh, sa bhfarraige, sa tsráid, sa tsamhradh).

[Lughaidh]

Thanks Comhalta for warning us about the typo in the “annexedicoirlandais” page, which has been created by me. I’ve just corrected the paradigm of “as” (ios).

[Lughaidh]

I wouldn’t spell them as in standard Irish because they don’t correspond.
Rather:

bhuaim
bhuad
bhuaidh
bhuaithe
bhuainn
bhuaibh
bhuafa

But of course nobody writes like that (except me), since Donegal people and other Gaeltacht people never learn to write in their dialect, unfortunately.

[Lughaidh]

In Gaoth Dobhair, according to : Deilbhíocht Ghaeilge Ghaoth Dobhair, by Damien Ó Muirí:

wuːəm, wiːəm
wuːəd, wiːəd
wuːai
wuːaix’É™, waix’É™
wuːən’, wiːən’
wuːəv’, wiːəv’
wuːəfə, wiːəfə

[Lughaidh]

Beannachtaí na Féile Pádraig oraibh go léir!

gurab amhlaidh ort féin!

Nó mar atá scríofa ar phríomh leathanach an suímh seo ‘Lá Fhéile Padraig shona duit’

I’d say “Lá Fhéile Pádraig sona duit”, because “sona” refers to “lá”, which is masculine…

Ceist 1) Cén fáth a bhfuil séimhiú ar an bhfocal ‘Féile’? Nach focal firinscneach é ‘lá’?

it’s a suspended genitive, it’s as in “hata fhear an tí”. When there are 3 nouns together, the second one, most of the time, isn’t in the genitive case but instead it’s in its normal form with a séimhiú. (there are exceptions, it depends on how strong is the link between 2 of the 3 nouns).

Ceist 2) Cén fáth nach bhfuil séimhiú ar ‘Pádraig’ mas rud é go bhfuil séimhiú ar
an bhfocal roimhe?

This one is more complicated. I think it’s an exception because it’s an old set phrase that obeys to old grammatical rules that don’t exist anymore apart in such phrases.

Ceist 3) Cén fáth an bhfuil séimhiú ar ‘sona’ – cad faoi ‘lá breithe sona duit’?

there shouldn’t be a séimhiú there, it’s a common mistake learners make… There are even native speakers who make the mistake (they put a séimhiú in “lá breithe sona” or “breithlá sona”) too because they’ve seen the mistake so many times, they start believing it’s right… And it’s not a traditional sentence either, it’s fairly recent (they haven’t learnt it from parents and grandparents).
Grammatically there’s no reason to have a séimhiú there: “lá” is masculine.

[Lughaidh]

Thig leat New Irish Grammar, leis na Brāithre CrÄ«ostaÄ«, nó A Grammar of Modern Irish, le Pól Ó MurchÅ«, a cheannacht. Nó thig liom PDF “Graiméar Gaeilge na mBrāithre CrÄ«ostaÄ«” a sheoladh chugad fosta. BhÄ« sé le fāilt ar an idirlÄ«on cupla bliain ó shoin, nÄ«l’s agam an bhfuil sé le fāilt go fóill.

[Lughaidh]

Sheol mé cupla scan chugad inné, chuig do sheoladh ríomhphosta. Nach bhfuair tú iad?

[Lughaidh]

Tá mé ‘gabháil a sheoladh ríomhphosta chugad le scan do leathanaigh na leabharthach gramadaí, áit a mínithear sin – ar eagla nach mbeadh leabhar gramadaí ar bith agad.

[Lughaidh]

māla scoile, sin a school bag. The school and the bag are 2 different things, it’s a bag you use at school.
That’s explained in all grammars, afaik.

[Lughaidh]

Ach, cheap mé má thagann dhá ainmfhocal le chéile bíonn an dara ceann sa ghineadach?

bÄ«onn an darna cionn sa ghinideach nuair a bÄ«os nasc “seilbhe” srl eatarthu (“of” nó ” ‘s” i mBéarla). NÄ« i gcās “Naomh Pādraig”, óir is é an duine céarna an naomh agus Pādraig. Ar an dóigh chéarna: RÄ« Séamas, srl

Freisin, mas rud é gur ainmfhocal baininsceach ‘Bríd’, cén fáth nach dtógan sé séimhiú?

cuirtear séimhiÅ« air ach amhāin nuair is seanfhrāsa atā i gceist (cloÄ«onn sé le rialacha gramadaÄ« na Sean-Ghaeilg nó na Gaeilg ClasaicÄ«…). Is eisceacht é.
Ach in achan chās eile (ie. an chuid is mó don am), cuirtear séimhiÅ« air: Teach BhrÄ«d, madadh Chāit…

[Lughaidh]

Ach cad faoi na eisceachtaí seo:

Naomh Pádraig – amhrán

ciallann sé “Saint Patrick”, not “the saint of Patrick”, mar sin nÄ«l “Pādraig” sa ghinideach… sin an fāth nach bhfuil séimhiÅ« air.

Naomh Bríd – Club GAA -> rud céarna

Féile Bríde – amhrán

sÄ«lim gur seanfhrāsa é seo, cloÄ«onn sé le seanrialacha gramadaÄ«. DéarfaÄ« “teach BhrÄ«d”, mar shompla, le rialacha na Nua-Ghaeilg, nuair nach seanfhrāsa é.

[Lughaidh]

Could it be a mistake made by the editor?

[Author]

Posts